Uit NRC 30 april 2009
RIVM walst alle bezwaren altijd weg
Vertrouwen in vaccinatie niet gediend bij één instituut dat plant, uitvoert en controleert
Wie denkt dat een vaccin een ernstige bijwerking heeft, kan te rade bij het RIVM. Maar dat bewaakt zelf de veiligheid. Dat is weinig geloofwaardig, zegt Jannes Koetsier.
Als de Mexicaanse griep gevaarlijk en zeer besmettelijk blijkt te zijn, zullen we over een half jaar waarschijnlijk massaal ingeënt worden. De instantie die dit in Nederland regelt, is het Rijksinstituut voor volkgezondheid en milieu (RIVM). Ook als iemand te maken krijgt met een complicatie van het vaccin, is het RIVM de instantie die dit beoordeelt. Met het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) gaat dit al jaren zo en dit leidt nogal eens tot onvrede bij mogelijke slachtoffers van een vaccin.
Een goed voorbeeld hiervan was Freek Hagoort, een kerngezonde, achtjarige jongen, die overleed op 9 maart 2009, drie dagen na een vaccinatiecocktail (BMR-DTP).
De ouders vermoedden een verband met de vaccinatie. Door de wijze waarop het sectierapport was opgemaakt – in overleg met het RIVM – en door de afhoudende reacties van RIVM en behandelend artsen, vertrouwden ze het niet meer. Een overhaaste mededeling op tv door Roel Coutinho (sectiedirecteur RIVM) dat de dood van Freek niet met de vaccinatie te maken kon hebben – nog voordat nader onderzoek was gedaan – deed hun vertrouwen helemaal verdwijnen. Daarom vroegen de ouders mij te helpen om antwoord op hun vragen te krijgen.
Het Rijksvaccinatieprogramma is volgens het RIVM veilig – daarover kan geen misverstand bestaan. Onderstaande tekst komt van de RIVM-website: „Het RVP is erg veilig. Het RIVM bewaakt continu de veiligheid van het RVP en de vaccinaties. Daarnaast registreert en onderzoekt het RIVM al vanaf 1962 de meldingen van mogelijke bijwerkingen. Als onafhankelijk wetenschappelijk instituut houdt het RIVM zo nauwlettend toezicht op de veiligheid van het RVP. Per jaar worden er 2,1 miljoen vaccinaties gegeven. Bij ongeveer de helft daarvan vertoont de gevaccineerde daarna kortdurend lichte verschijnselen als koorts, huilerigheid of een stijve arm. Jaarlijks worden er ongeveer 1.400 mogelijke ernstige of bijzondere bijwerkingen gemeld na RVP-vaccinaties. Blijvende schade door RVP-vaccinaties is niet aangetoond.”
Waarom is deze tekst misleidend? Laat ik vooropstellen dat mogelijke ernstige complicaties uiterst zeldzaam zijn, ik wil geen paniek zaaien. Ook ben ik niet principieel tegen vaccinaties. Maar door de dood van Freek ben ik gaan zoeken en me gaan verbazen.
Ouders van kinderen die na vaccinatie als baby ernstige stuipen kregen en nu met hersenschade door het leven gaan, weten dat de laatste zin van de RIVM-tekst („Blijvende schade door RVP-vaccinaties is niet aangetoond”) misleidend is. Ouders van de vijf tot tien kinderen per jaar (RIVM-rapportages) die enkele dagen tot weken na vaccinatie overlijden door acute infecties of zonder aanwijsbare oorzaak, geloven niet dat het een toevallige samenloop van omstandigheden zou zijn.
In de RIVM-rapporten wordt in driekwart van de gevallen wiegendood als waarschijnlijke doodsoorzaak genoemd. Het verband tussen de complicaties en vaccinatie is uiteraard nooit met zekerheid aan te tonen. Maar het tegendeel dat de vaccinatie niet de boosdoener was, is net zo min hard te maken. In veel gevallen is overigens nooit sectie gedaan, blijkt uit de RIVM-rapportages. Eerlijke voorlichting betekent mijns inziens dat artsen en RIVM niet mogen stellen – zoals nu stelselmatig gebeurt – dat het zeer waarschijnlijk is dat ernstige schade of overlijden na vaccinatie niets met deze inenting te maken heeft. In de folders die de ouders krijgen bij de vaccinatieoproep wordt geen melding gemaakt van de uiterst kleine kans op niet verklaarbare ernstige schade of overlijden na vaccinatie.
Het RIVM zegt te streven naar een hoge meldingsgraad van complicaties. Ieder zal begrijpen dat als artsen onvoldoende op de hoogte zijn van zeldzame ernstige risico’s – wat nu het geval is – dan zullen ook zaken zonder melding aan de instanties als natuurlijke toevallige dood buiten beeld blijven. Hoeveel dat er zijn, weet niemand.
Het RIVM is geen onafhankelijk instituut inzake vaccinatieschade. Als je gelooft dat de risico’s van niet-vaccineren tegen de ziektes groter zijn dan de risico’s van vaccinatie, dan is het logisch dat je streeft naar een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad. Dit is dan ook wat het RIVM namens de overheid beoogt met het vaccinatiebeleid. Dit zet de onafhankelijkheid van het RIVM onder druk. Ernstige complicaties komen dan gezien deze rol van het RIVM slecht uit.
Bij vragen over vaccinaties leiden alle wegen naar het RIVM. Het RIVM controleert, onderzoekt, organiseert, entameert enzovoorts. Natuurlijk is het RIVM een eerbiedwaardige onafhankelijke rijksinstelling, maar in een tijd van toenemende weerstand tegen vaccinaties is dit de manier om wantrouwen te zaaien.
Ondanks de diverse rollen van het RIVM is hun oordeel in zaken van ernstige complicaties steeds doorslaggevend. Het RIVM wordt zowel door het openbaar ministerie als door de inspectie Gezondheidszorg altijd als onafhankelijk instituut een hoofdrol toebedeeld bij onderzoek naar ernstige complicaties en onverklaarbare sterfgevallen na vaccinatie. Dit leidt, zo leert de praktijk, altijd tot de conclusie dat een relatie met vaccinatie zeer onwaarschijnlijk en niet aantoonbaar is. Dat het tegendeel ook niet aantoonbaar is, wordt nooit vermeld. Zo worden ouders en artsen eenzijdig voorgelicht.
De ouders van Freek willen nu een echt onafhankelijke onderzoekscommissie. Ze vragen andere ouders van na vaccinatie overleden kinderen zich te melden via de site degezondepatient.nl.
Vermeden moet worden dat mogelijke calamiteiten met een vaccin tegen de Mexicaanse griep ook tot dit soort acties leiden van burgers die de zaak niet vertrouwen. Een nieuw vaccin is nu eenmaal niet langdurig getest. Daarom is dit een extra aanleiding om verspreiding en controle nu eens niet in één hand te laten.
Jannes Koetsier is freelance arts en auteur van ‘De gezonde patiënt’. Hij werkt mee aan het tv-programma ‘Medische missers’. Meer info over Jannes Koetsier op degezondepatient.nl.
